Të fundit

Kur mund t’i bashkohet vërtet Ukraina BE-së?

Komisioni Evropian miratoi ditë ne djeshme statusin e vendit kandidat për anëtarësimin në Bashkimin Europian për Ukrainën dhe Moldavinë , “me mirëkuptimin” se ata do të kryejnë reforma për të forcuar sundimin e ligjit dhe për të përmbushur standardet e BE-së në një sërë fushash të tjera.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy e përshëndeti në Tëitter sinjalin nga Brukseli si “hapin e parë në rrugën e anëtarësimit në B,E që sigurisht do ta afrojë me Fitoren e luftës”.

Pas një vlerësimi të madh nga Gjermania, Franca dhe Italia, krerët e shteteve dhe qeverive të BE-së janë gati të miratojnë rekomandimin e Komisionit për Ukrainën dhe Moldavinë në një samit javën e ardhshme.

Por sa e rëndësishme është në të vërtetë statusi i kandidatit?

Statusi i kandidatit për anëtarësim është hapi i parë zyrtar në rrugën drejt anëtarësimit në BE, por ajo rrugë mund të jetë e gjatë dhe e mundimshme dhe nuk ka asnjë garanci që një kandidat do të pranohet përfundimisht në union.

Ndërsa Komisioni Evropian rekomandon nëse BE-ja duhet t’i japë këtë status një aplikanti, autoriteti për ta bërë këtë i takon qeverive anëtare të BE-së, të cilat duhet të veprojnë unanimisht për të dhënë miratimin e tyre.

Statusi i kandidatit gjithashtu nuk do të thotë një fillim automatik të negociatave të anëtarësimit, që në përgjithësi vjen më vonë dhe përsëri kërkon miratimin e të gjitha shteteve anëtare të BE-së. Zyrtarët e Komisionit ishin të qartë të premten kur thanë se Ukraina dhe Moldavia do të duhet të bëjnë disa punë të “rënda” përpara se të fillonin bisedimet e anëtarësimit.

Sidoqoftë, statusi i kandidatit ka një vlerë të madhe për vendet që aspirojnë të jenë pjesë e unionit më të rëndësishëm politik dhe ekonomik të Evropës.

Emërtimi i Ukrainës si një vend kandidat do t’i dërgonte gjithashtu një sinjal të fortë Rusisë, se BE-ja nuk frikësohet nga Moska dhe është e gatshme të mirëpresë Kievin si anëtar.

Cilët janë kandidatët aktualë për anëtarësim? Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi, Serbia dhe Turqia kanë statusin e kandidatëve për anëtarësim. Kosova dhe Bosnja dhe Hercegovina klasifikohen si “kandidatë të mundshëm”. Komisioni tha të premten se Gjeorgjisë duhet “i jepet perspektiva për t’u bërë anëtare e Bashkimit Evropian”, por ende nuk i është dhënë statusi i kandidatit.

Çfarë po ndodh me kandidatët aktualë?

Turqisë iu dha statusi i kandidatit në vitin 1999 dhe filloi bisedimet e pranimit në vitin 2005. Por oferta e saj për anëtarësim ka ngecur pasi presidenti Recep Tayyip Erdo?an është bërë gjithnjë e më autokratik dhe është larguar nga Perëndimi.

Mali i Zi dhe Serbia kanë qenë në negociata për anëtarësim që nga viti 2012 dhe 2014 respektivisht. Asnjëra nuk është afër përfundimit të procesit dhe anëtarësimit në BE.

BE-ja së pari i dha statusin e kandidatit Maqedonisë së Veriut (atëherë e njohur si Republika e Maqedonisë) në vitin 2005 dhe Shqipërisë në 2014. Këshilli Evropian ra dakord të hapte negociatat e anëtarësimit me të dy vendet në mars 2020, por ato bisedime nuk kanë filluar ende, kryesisht për shkak të një mosmarrëveshjeje dypalëshe midis Bullgarisë, e cila u bashkua me BE në 2007-ën.

Pra, si funksionon procesi i anëtarësimit?

Anëtarët e mundshëm hyjnë në bisedime që zgjasin me vite. Kandidatët duhet të miratojnë norma demokratike dhe të ndërmarrin reforma për të përmbushur rregulloret dhe standardet e BE-së në një gamë të gjerë fushash, duke përfshirë ekonominë dhe sundimin e ligjit.

Negociatat grupohen në “kapituj” për fusha të ndryshme politikash dhe një kandidat mund të përfundojë një kapitull vetëm kur të gjithë anëtarët e BE-së bien dakord se ka arritur progresin e nevojshëm.

Kur një vend konsiderohet se i ka mbyllur të gjithë kapitujt, përsëri të gjitha qeveritë e BE-së duhet të nënshkruajnë përpara se ai vend të pranohet përfundimisht si anëtar i unionit. Ka shumë politika të përfshira.

Disa vende të BE-së janë bërë thellësisht skeptike në lidhje me zgjerimin dhe kanë kërkuar mënyra për të ngadalësuar çdo lëvizje drejt shtimit të anëtarëve të rinj.

Në disa raste, shtetet anëtare kanë argumentuar se disa vende më të reja të BE-së që plotësuan të gjitha kriteret në letër nuk i kanë përmbushur ato në praktikë pasi janë pranuar. Të paktën privatisht, disa zyrtarë kanë vënë në dyshim nëse vende të tilla si shtetet e Ballkanit Perëndimor. do t’i plotësojnë ndonjëherë kërkesat për t’u bashkuar.

Ata kanë këmbëngulur gjithashtu se BE-ja nuk mund të mendojë seriozisht për shtimin e më shumë vendeve derisa të rishikojë vendimmarrjen e saj të vështirë, tashmë duke kërcyer nën peshën e 27 shteteve anëtare.

Vitet e fundit, në një skepticizëm të tillë përfshihen Holanda, Danimarka dhe Franca – por ato nuk janë të vetmet.

Vende të tjera, duke përfshirë Gjermaninë, Italinë dhe anëtarët e Evropës Qendrore, kanë argumentuar se zgjerimi është një imperativ gjeopolitik. Ata vënë në dukje se ajo inkurajon anëtarët e mundshëm në fqinjësinë e BE-së që të bëhen më demokratikë. Përjashtimi i këtyre vendeve nga anëtarësimi, thonë ata, rrezikon zgjerimin e ndikimit të fuqive rivale si Rusia.

Sa kohë duhet për t’u bërë anëtare e BE-së?

Gjithçka varet nga sa shpejt fillojnë negociatat dhe sa pa probleme do të shkojnë ato. Kjo, nga ana tjetër, varet si nga anëtarët e mundshëm ashtu edhe nga vetë qeveritë e BE-së.

Ndër vendet më të shpejta për t’u anëtarësuar në BE ishin Suedia dhe Finlanda. Atyre iu deshën afërsisht tre vjet nga paraqitja e aplikimeve të tyre deri në anëtarësimin në bllok.

Disa prej anëtarëve më të rinj të BE-së iu deshën shumë më shumë për të kaluar procesin. Kroacisë, Rumanisë dhe bullgarisë iu deshën më shumë se 10-vjet.

Po në lidhje me Ukrainën dhe Moldavinë?

BE-ja nuk i ka dhënë kurrë statusin e kandidatit një vendi në mes të një lufte në shkallë të gjerë dhe shumë zyrtarë thonë se është joreale të pritet që oferta e anëtarësimit të Ukrainës të ecë përpara derisa të rivendoset paqja në vend.

Thënë kështu, vendi kishte punuar në mënyrë agresive për të miratuar ligjet dhe standardet e BE-së, të njohura kolektivisht si acquis , për rreth tetë vjet, që kur nënshkroi një marrëveshjen e asocimit politik dhe një marrëveshje të thellë dhe gjithëpërfshirëse të tregtisë së lirë me Brukselin.

Zyrtarët e BE-së thanë se Ukraina ka miratuar tashmë 70 për qind të “acquis communitaire”. Moldavia mund të ketë pak më shumë punë për të bërë dhe përballet me komplikimin e shtuar të rajonit të saj separatist të Transnistrisë, i kontrolluar nga separatistët e mbështetur nga Rusia. Ashtu siç nuk ka asnjë mënyrë për të parashikuar se kur dhe si do të përfundojë lufta, duket e bërë të pamundur kalkulimin se sa kohë do t’i duhet Ukrainës dhe Moldavisë për t’u anëtarësuar në BE

Video nga Paradoks

Duda Balje komenton kolegët deputetë, tregon edhe analistin e saj të preferuar

Klikoni KËTU për t’u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Paparacit në Viber.

Subscribe në kanalin zyrtar të Paparacit - Kliko KËTU

Të fundit

TË TJERA

Qëndro i informuar

Për të mos ju ikur asnjë lajm, regjistrohu në Paparaci