Mediumi britanik “The Guardian” ka raportuar se presidenti serb Aleksandar Vuçiq shpërndau parlamentin dhe shpalli zgjedhje të parakohshme parlamentare dhe lokale për 17 dhjetor, më pak se dy vjet pasi Partia e tij Përparimtare Serbe (PPS) fitoi në zgjedhjet e fundit.
“Po jetojmë në kohë të vështira për të gjithë botën, në kohë sfidash globale, luftërash dhe konfliktesh kur të gjithë duhet të jemi të bashkuar në ruajtjen e interesave jetike kombëtare dhe shtetërore të Republikës së Serbisë”, kishte deklaruar Vuçiq të mërkurën.
Besohet se presidenti serb po përpiqet të blejë kohë për të konsoliduar autoritetin e tij ndërsa përpiqet të gjejë mënyrën më të mirë për të normalizuar lidhjet me Kosovën e pavarur, kryesisht shqiptare, të cilën Serbia ende e sheh si “krahinën e saj jugore”, shkruan Guardian.
Disa parti opozitare serbe zyrtarisht kanë kërkuar zgjedhje në shtator, pasi qeveria e koalicionit nuk pranoi kërkesat nga protestat masive që shpërthyen pas një serie të shtënash në maj ku u vranë 18 njerëz, gjysma e tyre fëmijë.
Organizatorët e protestës akuzuan partinë në pushtet dhe mediat pro-qeveritare për inkurajimin e kulturës së dhunës. Zgjedhjet parlamentare do të përkojnë me zgjedhjet lokale në 65 komuna, duke përfshirë kryeqytetin Beogradin, transmeton Paparaci.
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen të martën, gjatë një vizite në Beograd ka thënë se Serbia dhe Kosova duhet të shtojnë përpjekjet për të normalizuar marrëdhëniet pas shpërthimit të fundit të dhunës, nëse duan të hyjnë në BE.
Beogradi do të duhet gjithashtu të mbështesë sanksionet perëndimore kundër Rusisë për shkak të agresionit të saj në Ukrainë, të çrrënjos korrupsionin dhe krimin e organizuar, të reformojë ekonominë dhe të përmirësojë gjyqësorin, klimën e biznesit dhe të drejtat e njeriut, pretendohet në bllokun evropian.
Në zgjedhjet e fundit në prill 2022, PPS konservatore – në pushtet që nga viti 2012 – dhe partnerët e saj fituan 120 nga 250 vendet në parlament. Vuçiqi, dikur një ultra-nacionalist i përbetuar, u zgjodh për një mandat të dytë si president.
Partitë kryesore të opozitës në Serbi bojkotuan zgjedhjet e vitit 2020 dhe e dënuan procesin si as të lirë as të drejtë.
Analistët thonë se masa e presidentit synon gjithashtu të forcojë mbështetjen e tij dhe të reformojë PPS-në, popullariteti i të cilit ka rënë pas muajsh protestash të opozitës pas dy të shtënave masive në maj.
Sondazhet tregojnë se koalicioni i udhëhequr nga PPS do të merrte rreth 44 për qind të votave dhe do të duhet të kërkojë aleatë për një shumicë. Blloku i opozitës qendrore Kundër Dhunës është me rreth 38 për qind dhe partitë ultra-nacionaliste dhe pro-ruse së bashku mund të fitojnë 11 për qind, përcjell Paparaci.
Vuçiq dha dorëheqje nga posti i presidentit të PPS në maj, por ai ende ka ndikim të rëndësishëm në parti. Kundërshtarët e akuzuan atë dhe aleatët e tij për autokraci, shtypje të medias, mashtrim në zgjedhje, dhunë, korrupsion dhe lidhje me krimin e organizuar.
Kosovarët besojnë se vendimi i Vuçiqit për të ftuar zgjedhjet pjesërisht shpjegon pse ai nuk u pajtua për zgjidhjen e ofruar nga SHBA-BE për qeverisjen e veriut të Kosovës pas pesë orësh takimesh në Bruksel javën e kaluar ku përfshiheshin liderë të lartë të BE-së.
Edhe pse Kosova u pajtua me të gjitha pjesët e planit, i cili iu prezantua liderëve të Kosovës dhe Serbisë në takime të ndara të shtunën e kaluar, Vuçiqi ka refuzuar ta nënshkruajë atë.
Kosova ka kohë që dyshon se Serbia nuk do të nënshkruajë asnjë marrëveshje për vetëqeverisjen e komunave veriore, ku dominon popullata serbe, sepse kjo do të ishte një hap në rrugën drejt njohjes zyrtare të Kosovës nga Beogradi.
Von der Leyen i tha Vuçiqit dhe kryeministrit të Kosovës Albin Kurti të martën se BE pret që Serbia dhe Kosova të respektojnë marrëveshjet që kanë bërë këtë vit në Ohër të Maqedonisë së Veriut, për të normalizuar marrëdhëniet e tyre.
Von der Leyen u takua me Vuçiqin në Beograd një ditë pasi ajo i kërkoi Serbisë të përmbushë njohjen de facto të Kosovës.
Pas takimeve në Bruksel, liderët e lartë të BE-së i kërkuan udhëheqjes së Kosovës që të vazhdojë me planin e vetëqeverisjes, i njohur si Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe, dhe që Serbia të përmbushë njohjen e Kosovës./Paparaci.com