Ballkani Perëndimor është i prekur fuqishëm nga pasojat negative të luftës në Ukrainë, e cila ndryshoi ndjeshëm kontekstin e Politikës së Përbashkët të Jashtme dhe Sigurisë (CFSP), thuhet në rezolutën e miratuar nga Parlamenti Evropian në seancën plenare të mbajtur më 18 janar.
Kështu raporton “europeanwesternbalkans”, transmeton Paparaci.
Me 407 vota pro, 92 vota kundër dhe 142 abstenime, deputetët miratuan rezolutën bazuar në raportin vjetor për zbatimin e politikës së përbashkët të jashtme dhe të sigurisë për vitin 2022, të hartuar nga David McAllister, kryetar i Komisionit për Punë të Jashtme (AFET).
Parlamenti Evropian theksoi kërcënimin e paraqitur nga “agresioni i pajustifikuar ushtarak i Federatës Ruse kundër Ukrainës” për sigurinë evropiane dhe globale dhe që “ndryshoi ndjeshëm kontekstin gjeopolitik të politikës së përbashkët të jashtme dhe të sigurisë të BE-së (CFSP).
Lufta në Ukrainë thuhet se ka shkaktuar një shkatërrim dhe vuajtje të madhe, duke përkeqësuar pasigurinë ekonomike dhe ushqimore, si dhe krizat energjetike dhe klimatike në shumë zona të botës.
Lufta në Ukrainë përbën një kërcënim për stabilitetin e shumë vendeve anëtare të BE-së, si dhe ato në fqinjësinë e saj. Në këtë kontekst, rezoluta thekson veçanërisht vendet e Ballkanit Perëndimor dhe Partneritetin Lindor, të cilat “kanë nevojë për zgjidhje paqësore të konflikteve, përmirësim të stabilitetit dhe sigurisë dhe rritje të bashkëpunimit të ndërsjellë”.
Në pjesën e rezolutës që i referohet Serbisë, anëtarët e PE shprehën keqardhjen e tyre për vazhdimin e nivelit të ulët të përafrimit me CFSP-në, veçanërisht në lidhje me luftën në Ukrainë. Ata theksuan “rëndësinë e përafrimit të plotë të vendeve të Ballkanit Perëndimor me politikën e jashtme dhe të sigurisë të BE-së, veçanërisht politikën e saj të sanksioneve kundër vendeve të treta”.
Parlamenti Evropian “përsërit qëndrimin e tij se kapitujt e mëtejshëm të negociatave duhet të hapen vetëm kur Serbia të forcojë angazhimin e saj për reforma në fushat e demokracisë dhe sundimit të ligjit dhe të demonstrojë përafrim të plotë me CFSP” dhe “kujton se Serbia, si një vend që përpiqet drejt integrimi evropian duhet t’u përmbahet vlerave dhe të drejtave të përbashkëta të BE-së”, thuhet në rezolutë.
Rezoluta mirëpret dhënien e statusit të kandidatit për Bosnje-Hercegovinën dhe u kërkoi aktorëve politikë të tregojnë përkushtim drejt zbatimit të reformave të nevojshme dhe përmbushjes së 14 prioriteteve kyçe në rrugën e vendit drejt BE-së. Parlamenti Evropian i bëri thirrje gjithashtu Komisionit dhe EEAS “të ndihmojnë Bosnjën dhe Hercegovinën në zbatimin e shpejtë të prioriteteve kyçe dhe në parandalimin e kthimit prapa në politikat nacionaliste të së kaluarës”.
U miratua gjithashtu një amendament që denonconte retorikën dhe veprimet secesioniste në Bosnje dhe Hercegovinë, duke përfshirë festimet e festave kombëtare të shpallura jokushtetuese nga Gjykata Kushtetuese. I njëjti paragraf propozon sanksione të synuara kundër Milorad Dodik dhe zyrtarëve të tjerë të rangut të lartë të Republikës Srpska dhe zyrtarëve të vendeve të treta “që ofrojnë mbështetje politike dhe materiale për politikat secesioniste”.
Është miratuar amendamenti që mirëpret kërkesën e Kosovës për anëtarësim në BE, si dhe ai që bën thirrje që 5 shtetet anëtare që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës ta bëjnë këtë dhe theksohet “nevoja urgjente që procesi i dialogut Prishtinë-Beograd të udhëhequr nga BE-ja të intensifikohet me objektivin e normalizimit të marrëdhënieve dypalëshe mbi bazën e njohjes reciproke”.
Parlamenti Evropian përshëndeti gjithashtu fillimin e negociatave të pranimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut dhe u kërkoi “të gjitha palëve përkatëse të ndjekin hapat e nevojshëm për të mundësuar përparimin e shpejtë të Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut”. Rezoluta ripohoi mbështetjen e PE për të ardhmen evropiane të vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe u bëri thirrje vendeve anëtare “të ripërtërijnë angazhimin e tyre për zgjerimin duke përmbushur angazhimet e BE-së ndaj vendeve të Ballkanit Perëndimor”.
Rezoluta theksoi nevojën për një “strategji komunikimi më aktive dhe efektive” për të promovuar përfitimet e zgjerimit dhe marrëdhëniet midis BE-së dhe Ballkanit Perëndimor.
PE bëri thirrje për hetim mbi Komisionerin e Zgjerimit
Parlamenti Evropian shprehu shqetësim të thellë “për raportet se Komisioneri për Fqinjësinë dhe Zgjerimin Olivér Várhelyi qëllimisht synon të anashkalojë dhe minojë qendrën e demokracisë dhe reformave të sundimit të ligjit në vendet e anëtarësimit në BE”.
Prandaj, deputetët i bënë thirrje Komisionit të nisë një hetim të pavarur dhe të paanshëm nëse sjellja e komisionerit Olivér Várhelyi, i cili nuk përmendet me emër në këtë version të rezolutës, është në përputhje me Kodin e Sjelljes për Anëtarët e Komisionit dhe Detyrimet e Komisionerit nga Traktati.