I dërguari i posaçëm i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak, ka theksuar sot se Asociacioni i Komunave me Shumicë serbe duhet të krijohet, bazuar në marrëveshjet e vitit 2013 dhe 2015 dhe modelet që ai i propozoi në Prishtinë, thotë ai, synojnë të tregojnë se nuk ka nevojë të kesh frikë nga komuniteti.
Lajçak, në RTS, ka treguar se qëllimi i mandatit të tij është të ndihmojë në normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe të punojë në këtë.
Ai kujtoi se një takim i nivelit të lartë u mbajt më 27 shkurt në Bruksel dhe se u ra dakord që nuk kishte më nevojë të diskutohej teksti i propozimit që ishte bërë publik.
Diplomati sllovak theksoi se ishte në Prishtinë për të marrë një opinion lidhur me aneksin për zbatimin e marrëveshjes, ndërsa u shpreh se një pjesë e rëndësishme e marrëveshjes është themelimi i Asociacionit.
“Është rënë dakord në vitin 2013 dhe 2015, që atëherë asgjë nuk ka ndodhur dhe duhet të ndodhë në bazë të asaj që është marrë vesh. Ne propozuam analizën e 15 modeleve ekzistuese si frymëzim, jo si alternativë, sepse ndoshta dy marrëveshjet e vitit 2013 dhe 2015, mund të mos u përgjigjet të gjitha pyetjeve”, shpjegoi ai.
Ai tha se Asociacioni duhet të themelohet në bazë të modelit të dakorduar në 2013 dhe 2015.
Modelet që ka transferuar në Prishtinë, sqaron ai, duhet të tregojnë se askush nuk duhet të ketë frikë nga komuniteti.
“Në Evropë ka modele të vetëqeverisjes së grupeve apo kombeve minoritare. Nuk është asgjë e rrezikshme, askush nuk duhet të ketë frikë prej saj. Është normale në Evropë që kemi një garanci ligjore, rregulla, që komuniteti pakicë të ndihet i sigurt”, shtoi Lajçak.
I pyetur nëse Asociacioni do të ketë kompetenca ekzekutive, ai tha se Asociacioni nuk ekziston sot, dhe se çfarë do të ketë duhet të merren vesh nga Prishtina zyrtare dhe Beogradi, në kuadër të dialogut, por në bazë të asaj që tashmë është pranuar dhe nënshkruar.
Ai theksoi se duhet të propozohet Statuti dhe të ketë marrëveshje për të.
“Për ne është e rëndësishme që gjithçka që është rënë dakord të përmbushet. Nuk është përmbushur për dhjetë vjet, por do të jetë kësaj radhe. Ne nuk do të kemi një marrëveshje pa Asociacioni dhe garancinë se do të vendoset. Frymëzimi është nevojiten sepse shumë në Kosovë kanë frikë se Asociacioni do të dëmtojë funksionimin e sistemit, por ka shumë modele në Evropë që tregojnë se nuk është kështu”, shpjegoi ai.
Lajçak përkujtoi se në shkurt Këshilli Evropian, si organi më i lartë i BE-së, ka miratuar konkluzionet në të cilat tre anëtarë janë të përkushtuar për dialog, dhe njëra prej tyre është pikërisht se duhet të themelohet Asociacioni.
Ai shtoi se qëndrimi i BE-së dhe i SHBA-së nuk ka qenë kurrë kaq i qartë dhe asnjëherë BE-ja nuk ka qenë kaq e bashkuar, me Britaninë e Madhe dhe Amerikën, që Asociacioni duhet të formohet dhe se të gjithë duhet ta respektojnë.
“Qëllimi ynë është të biem dakord për zbatimin e plotë të propozimit. Asociacioni është bërë një çështje kyçe dhe ka ardhur koha që nëse nuk ka Asociacion nuk ka marrëveshje apo normalizim. Pritshmëria e BE-së është shprehur aq qartë dhe në mënyrë eksplicite sa për mua nuk është pyetja nëse do të ekzistojë, por si do të formohet”, tha Lajçak.
Në përgjigje të deklaratës se duket se po bën presion të pabarabartë në njërën anë dhe në tjetrën, ai thotë se ka tre vite që dëgjon se në Kosovë e mbështet Serbinë, ndërsa në Serbi e mbështet Kosovën, që për të është një tregues se ai është neutral, sepse ai thjesht “dëshiron të ndihmojë në zgjidhjen e problemit”.
Kur u pyet nëse i solli një ultimatum Beogradit në janar, ai u përgjigj se BE-ja nuk përdor gjuhën e ultimatumit, por se ata diskutuan se cilat alternativa kishte dhe se Vuçiq tha qartë se alternativa për refuzimin e propozimit nuk do të ishte mirë për Serbinë.